Map gorlifoedd storm

Rydyn ni’n cyfleu ein gwybodaeth i gwsmeriaid ‘bron â bod mewn amser real’ yn union fel rydym yn ei derbyn yn uniongyrchol o’r ased, sy’n golygu nad yw’r wybodaeth wedi cael ei glanhau na’i dilysu. Mae hynny’n golygu y gallai fod yna anghysonderau, ac rydyn ni’n ymdrechu o hyd i wella hynny. Ond mae hi’n golygu y cewch chi weld ein data, fel yr ydym ni’n ei gweld hi.

Yn yr un modd â chwmnïau dŵr eraill, mae’r wybodaeth a ddangosir ar y map sydd bron â bod mewn amser real yn wahanol i’r data EDM a gyflwynir ar ffurf adroddiad blynyddol i’n rheoleiddwyr. Ein nod yw rhannu gwybodaeth am ddigwyddiadau gorlif storm cyn gynted â phosibl (o fewn yr awr) sy’n golygu nad oes modd ei phrosesu i’n dull cyfrifo bloc arferol fesul 12/24 awr. Gall gorlif storm ddechrau a gorffen gweithredu sawl gwaith mewn diwrnod mewn ymateb i’r un digwyddiad o lawiad, ac fel rheol byddem yn grwpio’r rhain ynghyd gan ddefnyddio dull y mae ein rheoleiddiwr wedi cydsynio iddo. Gallwch gael rhagor o fanylion am y fethodoleg 12/24 yma.

Bydd ein hoffer monitro’n anfon gwybodaeth bob 15 munud, ond mae angen bwydo’r wybodaeth i mewn i’r system cyn y gellir ei dangos ar y map. Mae hyn yn golygu fod yna rhywfaint o oedi rhwng derbyn y wybodaeth a’r wybodaeth yn ymddangos ar y map. Ond gallwn roi sicrwydd i ni ein bod ni wedi gweithio’n galed i sicrhau bod y map yn dangos y wybodaeth cyn gynted â phosibl. Byddwn, wrth gwrs, yn parhau i adolygu’r rhan yma o’r broses ac yn cyflymu’r broses ar gyfer arddangos y wybodaeth ar y map os oes modd.

Mae hyn yn golygu bod ein hoffer monitro EDM yn dangos bod y gorlif storm yn gweithredu. Ond ni allwn bennu cyfaint na chryfder y gorlif.

Mae’r data’n cael ei rannu ar y map yn union fel rydyn ni’n ei weld. Er mwyn sicrhau ein bod ni’n agored ac yn dryloyw o ran y data, ni fyddwn ni’n dilysu’r wybodaeth yma o gwbl cyn ei rannu. Mae hynny’n golygu y gallai fod yna anghysonderau o bryd i’w gilydd, ond rydyn ni’n ceisio gwella ar hyn bob amser. Byddwn ni’n ymdrechu i gywiro unrhyw wybodaeth sy’n anghywir cyn gynted â phosibl.

Os sylwn ni ar unrhyw anghysondeb yn narlleniadau’r synwyryddion data sylfaen, byddwn ni’n ymchwilio i’r peth cyn gynted â phosibl er mwyn canfod beth sy’n achosi’r anghysondeb fel y gallwn ei gywiro cyn gynted â phosibl.

Bydd y label ‘dan waith cynnal a chadw’ yn ymddangos os na chawn ddata o’r monitor sefydlog am 4 awr (neu 24 awr yn achos offer monitro anghysbell), os ydyn ni’n ymwybodol ei fod yn cynhyrchu data gwallus, neu os bydd problem arall yn codi. Ein nod yw ymchwilio a gweithredu cyn gynted â phosibl er mwyn sicrhau bod yr offer monitro’n gweithio eto. Mae yna nifer o resymau pam y gallai hyn ddigwydd – weithiau mae angen adnewyddu’r offer monitro, neu efallai bod rhywbeth yn atal gweithrediad y monitor. Mae’r offer yn sensitif iawn ac weithiau mae rhywbeth mor fach â gwe pry copyn yn gallu effeithio arnynt. Yn ogystal, mae rhai safleoedd yn dibynnu ar signal ffôn i rannu gwybodaeth, ac mae’r rhain yn gallu diffygio o bryd i’w gilydd. Rydyn ni’n gweithio’n galed i wella’r safleoedd lle mae signal gwael ar draws ein rhwydwaith o asedau.

Nid oes gennym ni’r prosesau i allu darparu sylwebaeth am statws gorlifoedd sydd ‘dan waith cynnal a chadw’ o fewn yr awr, ond mae hi’n bosibl y bydd modd gwneud hyn yn y dyfodol. Fodd bynnag, gallwn ddarparu gwybodaeth am broblemau tymor hwy gydag asedau yn nodiadau’r ased.

Mae hynny’n dibynnu ar natur y broblem – gallwn ddatrys rhai problemau’n gyflym, ond bydd angen ymchwil a gwaith mwy manwl ar eraill. Byddwn ni’n ymdrechu i ddychwelyd unrhyw offer monitro diffygiol i statws gweithredol cyn gynted â phosibl. Lle bo gennym gynlluniau buddsoddi trwy ein Rhaglen Gwella Gorlifoedd Storm neu ddiffygion hirdymor, byddwn ni’n ceisio dangos hyn fel sylw ar yr ased ar y map.

Safleoedd ymdrochi dynodedig sy’n cael eu monitro a’u dosbarthu o ran ansawdd dŵr gan Gyfoeth Naturiol Cymru yw dyfroedd ymdrochi. Mae rhagor o fanylion am CNC a Dyfroedd Ymdrochi yma.

Rydyn ni wedi ymrwymo i adrodd ar bob ased erbyn Mawrth 2025, ond rydyn ni wedi dechrau’n gynnar gyda’r asedau sydd agosaf at ddyfroedd ymdrochi ac asedau sydd o fewn 1km i leoliadau nofio ar sail ein harolwg nofio, a dyfroedd pysgod cregyn, am i’n cwsmeriaid ddweud taw dyma’r rhai sydd bwysicaf iddyn nhw. Cam 1 sy’n cychwyn yn Ionawr 2024, ac mae’n cynnwys dros 400 o asedau gorlif storm. Byddwn ni’n ychwanegu at hyn dros y flwyddyn fel bod dros 2300 o asedau’n fyw erbyn Mawrth 2025.

I ganfod a yw gorlif storm yn eich ardal chi’n gweithredu, gallwch ddefnyddio’r nodwedd ‘ffeindio fy lleoliad’ neu deipio eich cod post neu’ch cyfeiriad i’r teclyn chwilio. Wrth lanio ar y lleoliad, cewch weld statws y gorlifoedd storm yn eich ardal chi.

Rydyn ni wrthi’n datblygu system rhybuddio ar gyfer y map, a’r nod yw sefydlu hyn erbyn Ebrill 2024.

Nid oes gennym swyddogaeth i ddefnyddwyr lawrlwytho data eto ond rydyn ni’n gweithio ar hyn. Rydym yn gobeithio y bydd hyn ar gael yn ddiweddarach yn y flwyddyn. Mae hi’n werth nodi hefyd nad yw ein system hysbysu’r un fath â data rheoliadol EDM sydd eisoes ar gael ar ein gwefan.

Mae ansawdd dyfroedd ymdrochi dynodedig yn cael eu categoreiddio ar sail lefelau’r bacteria sydd yn y dŵr. Mae gan draethau a chyrff dŵr agored eraill ryw lefel o facteria’n bresennol bob amser. Mae dod i gysylltiad â mathau penodol o facteria’n gallu gwneud pobl yn sâl weithiau. Mae’r bacteria yma’n gyffredin iawn ac maent yn gallu dod o bob math o ffynonellau, gan gynnwys dŵr gwastraff, systemau carthffosiaeth preifat, camgysylltiadau, dŵr ffo o ardaloedd trefol a gwledig, da byw, adar a hyd yn oed cŵn anwes. Lle bo dyfroedd ymdrochi’n cael eu categoreiddio ar lefel is na Rhagorol mae’n bosibl y bydd angen i Ddŵr Cymru ymchwilio i’n hasedau cyfagos, sy’n gallu bod yn broses gymhleth iawn.

Rydyn ni’n rhoi ein platfform Gorlifoedd Storm ar waith gam wrth gam, ac mae ein map yn dangos y gorlifoedd sydd o fewn pellter penodol i leoliadau lle mae hyn yn cael ei fesur ar hyn o bryd. Mae hyn cynnwys:

• o fewn 1km i ardaloedd sensitif yn ôl y Gyfarwyddeb Trin Dŵr Gwastraff Trefol (dyfroedd ymdrochi)
• o fewn 2km i bwynt monitro dyfroedd ymdrochi Cyfoeth Naturiol Cymru
• o fewn 1km i leoliadau nofio poblogaidd sydd heb eu dynodi ond a glustnodwyd trwy ein harolwg nofio yn 2023

Nid yw gorlifoedd storm yn effeithio ar ansawdd dŵr ymdrochi o reidrwydd, ac yn yr un modd, nid yw’r ffaith nad yw gorlif storm yn gweithredu’n gwarantu ansawdd y dŵr ymdrochi. Mae clustnodi ffynhonnell bacteria’n gallu bod yn broses gymhleth ac anodd, ond rydyn ni’n cydweithio’n agos â’r sefydliadau perthnasol er mwyn helpu i wella ein gweithrediadau lle gallai ein hasedau fod yn ffactor.
Mae tudalen gwe Dyfroedd Ymdrochi Cyfoeth Naturiol Cymru’n cynnwys proffil o’r holl ddyfroedd ymdrochi dynodedig yng Nghymru. Mae hyn yn cynnwys data sampl, disgrifiad o’r ardaloedd dalgylch, mewnbwn amaethyddol, ynghyd â gwybodaeth am y cwmni dŵr.

Ni all Dŵr Cymru gynghori ar ddiogelwch nac ansawdd dyfroedd ymdrochi. Offeryn sy’n darparu gwybodaeth am weithrediad ein hasedau gorlif storm ar gyfer defnyddwyr y dŵr yw’r platfform yma. Rydyn ni am i’n gwybodaeth fod yn hygyrch i ddefnyddwyr dŵr fel y gallant wneud penderfyniad gwybodus cyn mynd i’r dŵr neu ei ddefnyddio. Ni ddylid cymryd hyn fel cyngor ar ansawdd y dŵr ymdrochi. I gael gwybodaeth am ansawdd dyfroedd ymdrochi, cyfeiriwch at dudalennau Dyfroedd Ymdrochi Cyfoeth Naturiol Cymru .

Mae awdurdodau lleol yn gweithio gyda Dŵr Cymru, CNC ac eraill sy’n dylanwadu ar ansawdd dŵr er mwyn pennu a oes yna risg wrth ymdrochi. O dan yr amgylchiadau hyn, penderfyniad i’r awdurdod lleol perthnasol yw cynnig cyngor a rhoi mesurau lliniaru ar waith.

Mae gennym drwyddedau gan ein rheoleiddwyr i weithredu ein gorlifoedd storm mewn cyfnodau o law trwm er mwyn atal llifogydd dŵr gwastraff rhag taro cartrefi, busnesau a chymunedau. Mae hyn yn gallu digwydd yn ystod y tymor ymdrochi, oherwydd mae effeithiau newid hinsawdd yn golygu y gallwn weld digwyddiadau glaw trwm a dwys ar unrhyw adeg o’r flwyddyn, hyd yn oed dros fisoedd yr haf. Mae hi’n werth dweud taw yn bennaf dŵr glaw yw tua 95% o’r hyn sy’n cael ei ryddhau o orlifoedd storm, ac mae yna ffactorau eraill sy’n gallu effeithio ar ansawdd dyfroedd ymdrochi heblaw am orlifoedd storm. Os sylwn ni fod gorlif storm yn gweithredu’n fwy nag y dylai, yna byddwn ni’n ymchwilio i fynd at wraidd y broblem.

Cyfoeth Naturiol Cymru – ansawdd dyfroedd ymdrochi
Iechyd Cyhoeddus Cymru – Cadw’n Ddiogel mewn Dyfroedd Awyr Agored yng Nghymru.

Rydym yn buddsoddi'n sylweddol i wella perfformiad gorlifoedd stiorm, gyda £140m yn cael ei fuddsoddi rhwng 2020-2025 a £420m arall wedi'i gynllunio rhwng 2025 a 2030.

Gallwch ddarllen mwy am ein cynlluniau buddsoddi yma. Bydd ein maniffesto gorlif storm yn cael ei gyhoeddi ym mis Chwefror 2024.

Cysylltu | Dŵr Cymru Welsh Water