Tremeirchion - Triniaeth Gwlypdir Adeiledig Integredig (TGAI)
Ar hyn o bryd, mae’r broses o lanhau dŵr gwastraff yng ngwaith trin dŵr gwastraff (GTDG) Tremeirchion yn ddull traddodiadol a ddefnyddir yn y rhan fwyaf o’n safleoedd trin dŵr gwastraff.
Yng Ngwanwyn 2025, byddwn yn treialu proses newydd sy’n seiliedig ar natur yn GTDG Tremeirchion, a elwir yn Driniaeth Gwlypdir Adeiledig Integredig, dyma’r gyntaf i gael ei gosod yng Ngogledd Cymru, sy’n defnyddio pyllau (neu “celloedd”) gwlypdir i lanhau’r dŵr cyn ei ddychwelyd i’r amgylchedd.
Mae’r rhan fwyaf o Afon Clwyd wedi’i gofnodi, o dan y strwythur Cyfarwyddeb Fframwaith Dŵr 2021 ddiweddar, yn statws ‘cymedrol’. Mae dŵr wedi’i drin o waith trin dŵr gwastraff Tremeirchion yn llifo i Nant Pen Isa’r Waen, sy’n bwydo i’r Afon Bach, llednant i Afon Clwyd, ~800m i lawr yr afon o waith trin dŵr gwastraff Tremeirchion. Y rheswm dros beidio â chyflawni statws ‘da’ yw’r lefelau uchel o ffosffad yn y dalgylch, ac mae’r rheoleiddiwr Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC) wedi gosod targed ffosffad cyfanswm o 2mg/l ar gyfer gwaith trin dŵr gwastraff Tremeirchion, y mae angen ei gyflawni erbyn 2029. Mae'r TGAI arfaethedig wedi'i gynllunio i leihau lefelau ffosffad yn Afon Clwyd i'r lefel a osodwyd gan CNC.
Rydym yn edrych ar opsiynau i ddefnyddio dulliau gwyrdd arloesol yn lle dulliau ‘llwyd’ traddodiadol fel rhan o’n hymrwymiad dros y 5 mlynedd nesaf i dorri ein hôl troed carbon a chynyddu bioamrywiaeth yn ein safleoedd dŵr gwastraff, a hefyd cyrraedd y targed ffosffad a osodwyd gan CNC. Mae’r arbrawf gwlyptir a gynigir yng ngwaith trin dŵr gwastraff Tremeirchion wedi esblygu drwy weithio’n agos gyda CNC ar raglenni samplu a chaniatâd, a gobeithiwn y bydd y treial yn lasbrint ar gyfer atebion gwyrdd yn y dyfodol o fewn y sector gwastraff ehangach.
Mae’r dull sy’n seiliedig ar natur yn ddull cynaliadwy o reoli dŵr gwastraff, sy’n rhoi’r cyfle i wella’r amgylchedd a bioamrywiaeth ar draws y safle a’r ardal ehangach.
Mae cais cynllunio wedi’i gyflwyno’n ddiweddar i Gyngor Sir Ddinbych ar gyfer y Triniaeth Gwlyptir Adeiledig Integredig arfaethedig. Mae gwybodaeth am ein cais cynllunio ar gael yma.
Mae proses Triniaeth Gwlyptir Adeiledig Integredig yn cynnwys creu a chysylltu tri phwll newydd (“celloedd”) wrth ymyl ein gwaith trin dŵr gwastraff presennol. I wneud hyn byddwn yn prynu rhan o'r cae sydd ger ein safle.
Bydd y tri phwll wedi'u leinio â chlai sydd eisoes yn bresennol yn y ddaear ar y safle, a bydd pob pwll yn cael ei gysylltu â'i gilydd â phibell dan ddaear. Byddwn yn plannu 30,000 o blanhigion gwlyptir brodorol sy'n dod i'r amlwg ar waelod y pyllau. Mae'r planhigion penodol hyn wedi'u cynllunio i lanhau'r dŵr gwastraff wrth iddo fynd trwy bob pwll.
Cyn i unrhyw ddŵr gwastraff gyrraedd y pyllau, bydd y dŵr gwastraff yn mynd trwy system hidlo i gael gwared ar unrhyw garpiau a malurion mawr. Yna bydd y dŵr yn teithio'n araf trwy'r tri phwll, a bydd y planhigion gwlyptir yn glanhau'r dŵr ym mhob cam, pan fydd y dŵr yn cyrraedd y trydydd pwll bydd yn lân ac yn barod i'w ddychwelyd i'r afon.
Yn ogystal â’r plannu o fewn y pyllau eu hunain, byddwn hefyd yn gwella’r tir o amgylch y gwlyptir i fod yn ddôl draddodiadol gyda nifer o rywogaethau, a bydd y rhan fwyaf o’r pridd a’r clai rydym yn cloddio i greu’r pwll gwlyptir yn cael eu hailddefnyddio a’u tirlunio o fewn y safle newydd, gan greu cyfle delfrydol i gyfoethogi bioamrywiaeth trwy blannu glaswellt a blodau gwyllt. Bydd hyn yn creu cynefin sy'n addas ar gyfer amrywiaeth o infertebratau, amffibiaid ac ymlusgiaid.
Bydd ein Gwaith Trin Dŵr Gwastraff traddodiadol yn aros ar y safle am dair blynedd tra byddwn yn treialu’r broses Triniaeth Gwlyptir Adeiledig Integredig newydd. Os bydd y treial yn llwyddiannus, byddwn wedyn yn cael gwared ar yr hen waith trin dŵr gwastraff, yn ac yn creu ardal ddôl sy'n ymdoddi i'r TGAI a thirwedd yr ardal gyfagos.
Beth yw manteision defnyddio’r broses seiliedig ar natur yn Nhremeirchion?
- Gwell ansawdd dŵr yn Afon Clwyd, gan leihau lefelau ffosffad
- Darparu gwelliannau bioamrywiaeth
- Lleihau effaith carbon
Y broses Triniaeth Gwlyptir Adeiledig Integredig:
Ein Cynlluniau
Os aiff popeth yn unol â’r cynllun, byddwn yn dechrau ar y gwaith adeiladu yn y gwaith trin dŵr gwastraff Gwanwyn 2025, a’n nod yw cael y gwaith wedi’i orffen erbyn diwedd 2025, ond fe wnawn ein gorau i orffen cyn gynted ag y gallwn.
Bydd ein partneriaid contract Eric Wright Water yn gwneud y gwaith hwn ar ein rhan. Gan y bydd yr holl waith yn cael ei wneud ar dir preifat, ni ddylai achosi gormod o aflonyddwch, ond efallai y byddwch yn sylwi ar fwy o gerbydau yn mynd a dod i'r safle, yn ogystal â rhywfaint o sŵn adeiladu tra byddwn yn gweithio yn ystod y dydd, ond byddwn yn gwneud yn siŵr i gadw hyn i'r lleiaf posibl. Ni ddylai’r gwaith hwn effeithio ar eich gwasanaethau dŵr gwastraff.
Ble rydyn ni’n gweithio?
Beth yw’r broses?
Yn eich ardal
Mynnwch y newyddion diweddaraf
I gael rhagor o wybodaeth am ein gwaith a'r holl ddiweddariadau yn y dyfodol, ewch i dudalen Yn Eich Ardal. Cliciwch ar y botwm “dilyn” ar y wefan i dderbyn diweddariadau awtomatig am y gwaith.